Wsparcie uczniów o wysokiej wrażliwości jest istotne, aby zapewnić im pozytywne doświadczenia edukacyjne i sprzyjać ich rozwojowi. 

Oto kilka praktycznych strategii, które mogą pomóc w tym procesie:

•  Twórz przyjazne i bezpieczne środowisko: Utwórz klasę, w której uczniowie czują się akceptowani i bezpieczni. Twórz atmosferę wzajemnego szacunku i zrozumienia, w której każdy uczeń może być sobą. Zachęcaj do empatii i tolerancji wobec innych.
• Uważnie słuchaj: Bądź uważny na sygnały wysoko wrażliwych uczniów. Słuchaj ich potrzeb, obaw i emocji. Udzielaj wsparcia emocjonalnego i pokaż zainteresowanie ich doświadczeniami. Daj im przestrzeń do wyrażania swoich myśli i uczuć.
•  Umożliwiaj im pracę w spokojnym środowisku, daj czas na przetwarzanie informacji i refleksję. Rozważ elastyczne metody nauczania, takie jak projekty indywidualne, zadania kreatywne i różnorodne formy oceny.
• Wspieraj samoregulację emocjonalną: Naucz uczniów wysoko wrażliwych umiejętności samoregulacji emocjonalnej. Wspieraj ich w rozpoznawaniu i nazewnictwie swoich emocji. Naucz ich strategii radzenia sobie ze stresem i overstimulacją, takich jak głębokie oddychanie, techniki relaksacyjne czy pisanie dziennika emocji.  Wprowadź praktyki mindfulness, techniki relaksacyjne i oddechowe do codziennego rozkładu zajęć. Pokaż im, jak dbać o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez aktywność fizyczną, zdrową dietę i odpowiednią ilość snu.
• Ułatw komunikację: Stwórz otwartą przestrzeń do komunikacji. Ucz uczniów wysoko wrażliwych, jak wyrazić swoje potrzeby i prosić o pomoc. Zachęcaj ich do dzielenia się swoimi myślami i obawami. Bądź dostępny do rozmowy i wspieraj ich w znalezieniu rozwiązań.
• Wprowadź rutyny i strukturę: Wprowadź jasne rutyny i strukturę w klasie. Uczniowie wysoko wrażliwi korzystają z poczucia stabilności i przewidywalności. Zadania i harmonogramy mogą pomóc w organizacji ich czasu i zadań.
• Wartość ich wrażliwość: Podkreśl wartość wysokiej wrażliwości i jej pozytywne aspekty. Pokaż uczniom, że ich wrażliwość może być siłą i przewagą. Zachęcaj ich do korzystania z tych cech, takich jak empatia, spostrzegawczość czy kreatywność.
• Zapewnij czas na regenerację: Uczniowie wysoko wrażliwi mogą szybciej się męczyć emocjonalnie. Zapewnij im regularne przerwy i czas na regenerację. Umożliwienie im odpoczynku i samotności może pomóc im zregenerować swoje zasoby energetyczne.
• Współpracuj z rodziną: Nawiąż bliską współpracę z rodziną ucznia wysoko wrażliwego. Dziel się informacjami na temat jego postępów, wyzwań i potrzeb. Zapytaj rodziców o strategie, które stosują w domu i współpracuj z nimi, aby zapewnić spójne podejście do wsparcia ucznia.
• Umożliwiaj samodzielność i wybory: Daj uczniom wysoko wrażliwym możliwość podejmowania decyzji i wyborów. Pozwól im na samodzielność w podejmowaniu zadań, organizacji pracy i rozwiązywaniu problemów. To pomoże im poczuć się bardziej pewnie i odpowiedzialnie za swoje działania.
• Buduj pozytywne relacje: Zachęcaj uczniów wysoko wrażliwych do budowania pozytywnych relacji z rówieśnikami. Organizuj zadania grupowe, które promują współpracę i wzajemne wsparcie. Umożliwienie im nawiązania silnych więzi społecznych może wpływać pozytywnie na ich samopoczucie i integrację w grupie.
•  Zorganizuj szkolenia dla innych uczniów, nauczycieli i personelu szkolnego na temat wysokiej wrażliwości. Wyjaśnij, czym ona jest i jak można wspierać osoby z tą cechą. Podziel się wiedzą i zasobami, które pomogą w tworzeniu bardziej empatycznego i włączającego środowiska szkolnego.
• Indywidualne podejście do oceniania: Zwróć uwagę na indywidualne potrzeby uczniów wysoko wrażliwych podczas oceniania. Bądź wrażliwy na ich wysokie standardy i perfekcjonizm. Doceniaj ich wysiłek, postępy i wkład, nie tylko wyniki końcowe. Umożliwiaj im również ocenianie w innych formach niż tylko pisemne testy, na przykład poprzez projekty, prezentacje lub dyskusje.
• Kreowanie pozytywnych doświadczeń edukacyjnych: Stwórz atmosferę pozytywną i inspirującą w klasie. Zorganizuj ciekawe projekty, wyjścia terenowe i gościnne wykłady, które pomogą uczniom wysoko wrażliwym odkrywać i rozwijać swoje zainteresowania. Umożliwiaj im udział w twórczych zadaniach, które pobudzają ich wyobraźnię i kreatywność.
• Ucz się od uczniów wysoko wrażliwych: Zachęcaj uczniów wysoko wrażliwych do dzielenia się swoimi unikalnymi perspektywami i doświadczeniami. Pozwól im pełnić rolę nauczycieli, prowadząc prezentacje lub dyskusje na temat tematów, które ich interesują. To nie tylko umożliwi im dzielenie się swoją wiedzą, ale także pomoże innym uczniom zrozumieć i docenić różnorodność wrażliwości.
• Wsparcie społeczne: Zachęcaj uczniów wysoko wrażliwych do budowania wsparcia społecznego. Organizuj grupy wsparcia, w których mogą dzielić się swoimi doświadczeniami i wzajemnie sobie pomagać. Umożliwiaj im również korzystanie z zasobów społecznych poza szkołą, takich jak grupy hobby, organizacje młodzieżowe czy obozy tematyczne.
• Indywidualne planowanie nauki: Pracuj razem z uczniami wysoko wrażliwymi nad tworzeniem indywidualnych planów nauki. Umożliwiaj im samodzielne zarządzanie czasem i organizację zadań. Pomóż im opracować strategie efektywnego uczenia się, takie jak tworzenie harmonogramów, podział zadań na mniejsze kroki, stosowanie technik notatek czy powtarzanie materiału w sposób systematyczny.
• Wzmacnianie poczucia własnej wartości: Pracuj nad budowaniem pozytywnego poczucia własnej wartości u uczniów wysoko wrażliwych. Podkreśl ich talenty, umiejętności i osiągnięcia. Stwórz okazje do wykazania się i docenienia ich wkładu. Zachęcaj ich do stawiania sobie realistycznych celów i do celebracji małych i dużych sukcesów.
• Współpraca z profesjonalistami: W razie potrzeby współpracuj z terapeutami, psychologami czy pedagogami specjalistycznymi, aby zapewnić dodatkowe wsparcie uczniom wysoko wrażliwym. Specjaliści mogą pomóc w diagnozowaniu i rozpoznawaniu ich specyficznych potrzeb oraz w opracowaniu indywidualnych planów działania.
• Edukacja w zakresie empatii: Wprowadź programy edukacyjne na temat empatii i emocjonalnej inteligencji. Naucz uczniów wysoko wrażliwych i innych uczniów umiejętności rozpoznawania i rozumienia emocji innych osób, wyrażania empatii i budowania zdrowych relacji. Pracuj nad rozwijaniem empatii jako kluczowej kompetencji społecznej.
• Świadomość różnic kulturowych: Zwróć uwagę na różnice kulturowe i społeczne w kontekście wrażliwości uczniów. Umożliwiaj im poznawanie różnych perspektyw, kultur i tradycji. Zachęcaj do szacunku i tolerancji wobec różnorodności oraz do budowania mostów porozumienia między różnymi grupami społecznymi.
• Kontynuuj rozwój zawodowy: Utrzymuj swój własny rozwój zawodowy i zdobywaj wiedzę na temat uczniów wysoko wrażliwych. Śledź badania i literaturę naukową dotyczącą tej tematyki, uczestnicz w warsztatach i szkoleniach, aby pogłębiać swoje umiejętności i strategie wsparcia.
• Monitoruj postępy: Regularnie monitoruj postępy uczniów wysoko wrażliwych i dokonuj ewaluacji skuteczności zastosowanych strategii wsparcia. Obserwuj ich rozwój emocjonalny, społeczny i akademicki, i dostosuj swoje podejście w razie potrzeby. Uczniowie wysoko wrażliwi mogą się zmieniać i rozwijać, dlatego ważne jest utrzymanie aktualnej wiedzy o ich potrzebach i dostosowanie programu wsparcia do ich indywidualnych wymagań.
• Komunikacja i otwarta atmosfera: Utrzymuj otwartą komunikację z uczniami wysoko wrażliwymi, aby umożliwić im wyrażanie swoich potrzeb, obaw i sukcesów. Stwórz atmosferę opartą na zaufaniu, w której czują się bezpiecznie dzieląc się swoimi myślami i uczuciami. Bądź empatycznym słuchaczem i udzielaj wsparcia w trudnych sytuacjach.
• Wspieranie rozwoju umiejętności społecznych: Wprowadź programy edukacyjne, które pomogą uczniom wysoko wrażliwym rozwijać umiejętności społeczne. Naucz ich rozpoznawania i radzenia sobie z emocjami, komunikacji efektywnej, rozwiązywania konfliktów i budowania zdrowych relacji. Organizuj warsztaty i symulacje, które umożliwią im praktyczne stosowanie tych umiejętności.
• Stałe monitorowanie samopoczucia: Bądź czujny na sygnały samopoczucia uczniów wysoko wrażliwych. Zwracaj uwagę na zmiany nastroju, poziom stresu i ogólne samopoczucie. Jeśli zauważysz jakiekolwiek znaki trudności, skonsultuj się z odpowiednimi specjalistami i zapewnij im dodatkowe wsparcie emocjonalne i psychologiczne.
• Zrozumienie i akceptacja: Przede wszystkim, pamiętaj o zrozumieniu i akceptacji uczniów wysoko wrażliwych. Wyrażaj swoje zainteresowanie, szacunek i troskę wobec ich indywidualności. Twórz atmosferę wolną od osądzania i negatywnego stereotypowania. Pomóż im dostrzegać swoje unikalne cechy jako siłę, a nie jako słabość.
• Wspieranie uczniów o wysokiej wrażliwości wymaga zrozumienia ich unikalnych cech i potrzeb oraz odpowiednich strategii wsparcia. Poprzez tworzenie przyjaznego i empatycznego środowiska, dostosowanie metody nauczania, kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i budowanie wsparcia społecznego, możemy pomóc uczniom wysoko wrażliwym rozwijać swoje talenty, osiągać sukcesy i cieszyć się naukowym doświadczeniem.
• Pamiętajmy, że każde dziecko jest jednostką o unikalnych potrzebach i zdolnościach. Dlatego ważne jest indywidualne podejście do każdego ucznia i uwzględnienie ich wysokiej wrażliwości jako ważnego aspektu ich tożsamości. Wsparcie, empatia i zrozumienie są kluczowe w tworzeniu pozytywnego środowiska edukacyjnego, w którym uczniowie wysoko wrażliwi mogą rozwijać się i odnosić sukcesy.
• Pamiętajmy również, że nie tylko uczniowie, ale także rodzice i inni członkowie społeczności szkolnej mogą odgrywać istotną rolę w wspieraniu uczniów wysoko wrażliwych. Współpraca między szkołą a rodziną, a także edukowanie społeczności o wysokiej wrażliwości, może przyczynić się do stworzenia jeszcze bardziej wsparcia i zrozumienia dla tych uczniów.
•  Zachęcaj ich do podejmowania działań związanych z relaksacją, odpoczynkiem i dbaniem o zdrowie psychiczne. Pomóż im znaleźć równowagę między intensywnymi wymaganiami szkolnymi a czasem na odpoczynek, kreatywne hobby i kontakt z naturą.
• Zwracanie uwagi na stres: Uczniowie wysoko wrażliwi mogą być bardziej podatni na stres. Bądź czujny na sygnały nadmiernego stresu u tych uczniów i dostarczaj im odpowiednie wsparcie. Naucz ich technik radzenia sobie ze stresem, takich jak techniki relaksacyjne, oddechowe czy mindfulnes. Organizuj także przerwy i aktywności fizyczne, które pomogą im rozładować napięcie i zregenerować energię.
• Indywidualne podejście do oceniania: W przypadku oceniania uczniów wysoko wrażliwych, warto rozważyć indywidualne podejście. Daj im możliwość wyrażania się i udziału w procesie oceniania, uwzględniając różnorodne formy wyrażania wiedzy i umiejętności. Skoncentruj się na ich postępach i osiągnięciach, a nie tylko na porównywaniu ich z innymi uczniami.
• Włączanie różnorodnych metod nauczania: Stosuj różnorodne metody nauczania, które uwzględniają różne style uczenia się i zainteresowania uczniów wysoko wrażliwych. Umożliwiaj im angażowanie się w projektowe zadania, dyskusje grupowe, twórcze projekty i eksperymenty. Daj im możliwość wyboru tematów i sposobów prezentacji materiału, aby pobudzić ich ciekawość i motywację.
• Budowanie wsparcia rówieśniczego: Wspieraj nawiązywanie pozytywnych relacji i przyjaźni między uczniami wysoko wrażliwymi a ich rówieśnikami. Zachęcaj do wspólnych projektów, grupowych działań i partnerstw, które umożliwią im budowanie więzi i wspieranie się nawzajem. Uczniowie mogą być dla siebie wzajemnym wsparciem i źródłem zrozumienia.
• Rozwój umiejętności asertywnych: Uczniowie wysoko wrażliwi często mają trudności z wyrażaniem swoich potrzeb i obrony swoich granic. Wprowadź programy edukacyjne dotyczące asertywności i komunikacji efektywnej. Naucz ich, jak wyrażać swoje poglądy, wyrażać swoje potrzeby i bronić swoich granic w sposób asertywny i szanujący innych. Wspieraj ich w budowaniu pewności siebie i pozytywnego poczucia własnej wartości.
• Wsparcie rodziców: Zaangażowanie rodziców jest kluczowe w wspieraniu uczniów wysoko wrażliwych. Zapewnij rodzicom dostęp do informacji i zasobów, które pomogą im lepiej zrozumieć wysoką wrażliwość swojego dziecka. Organizuj spotkania rodziców, warsztaty i sesje edukacyjne, aby dzielić się wiedzą i tworzyć sieć wsparcia dla rodziców uczniów wysoko wrażliwych.
• Współpraca z profesjonalistami: W przypadku uczniów wysoko wrażliwych, współpraca z psychologami, pedagogami, terapeutami i innymi specjalistami może być niezwykle wartościowa. Skonsultuj się z odpowiednimi profesjonalistami, aby uzyskać wsparcie w diagnozowaniu, opracowywaniu strategii i świadczeniu dodatkowych usług dla tych uczniów. Wspólna praca z profesjonalistami pozwoli lepiej zrozumieć i sprostać potrzebom uczniów.
• Budowanie poczucia przynależności: Wspieraj uczniów wysoko wrażliwych w budowaniu poczucia przynależności do klasy i szkoły. Stwórz atmosferę, w której czują się akceptowani, doceniani i uwzględniani. Organizuj wspólne aktywności, imprezy i projekty, które umożliwią uczniom nawiązywanie relacji i tworzenie więzi z innymi uczniami i nauczycielami.
• Stałe doskonalenie nauczyciela/pedagoga/opiekunu/rodzica Wiedza na temat uczniów wysoko wrażliwych jest dynamiczna i ciągle się rozwija. Dlatego warto kontynuować swoje doskonalenie jako nauczyciel i specjalista edukacyjny poprzez uczestnictwo w szkoleniach, konferencjach i czytanie najnowszych publikacji na ten temat. Bądź otwarty na nowe metody i podejścia, które mogą przyczynić się do jeszcze skuteczniejszego wspierania uczniów wysoko wrażliwych.

Podsumowując, wspieranie uczniów wysoko wrażliwych wymaga zrozumienia i empatii. Ważne jest tworzenie przyjaznego środowiska, indywidualizacja nauczania, rozwijanie umiejętności samoregulacji emocjonalnej oraz współpraca z rodziną i środowiskiem szkolnym. Wsparcie i akceptacja są kluczowe dla zapewnienia uczniom wysoko wrażliwym pozytywnego doświadczenia edukacyjnego i pomagania im w osiągnięciu sukcesu.

Literatura:

Elaine Aron "Wysoko wrażliwe dziecko" GWT 2021

Boyce Tom, Boyce W thomas, Magdalena Słysz "Dziecko orcidea.Jak wspierać wrażliwe dzieci" Czarna owca 2019

Agata Majewska"Jak wspierać dzieci wysoko wrażliwe" Muza 2023

Urszula Sołtys-Para "Dziecko wysoko wrażliwe.Jak je mądrze wychować i wspierać"